منظور از شانه و تراکم چیست ؟
منظور از شانه و تراکم چیست؟ به تعداد ریشه هایی که در یک متر از عرض فرش وجود دارد و منظور از تراکم ، به تعداد گره هایی که در طول فرش وجود دارد هست . پس می توان گفت که به تعداد ریشه های بافته شده در عرض فرش ، شانه فرش و به تعداد ریشه های بافته شده در طول فرش ، تراکم فرش گفته می شود .
رابطه ی بسیاری بین زیبایی و ظرافت فرش با شانه و تراکم بالا وجود دارد . به عبارتی ، هرچه شانه و تراکم فرش بیشتر باشد ، فرش زیباتر و ظریف تر و دارای مقاومت بیشتری می شود . ریز بودن و ظریف بودن به شانه بالا و فشرده بودن فرش به تراکم بالا ، بستگی دارد .
در بافت این دسته از قالی ها ، باید از الیاف خیلی ریز استفاده کرد چون فشردگی بین ریشه ها بالاست ، نمیتوان از الیاف کلفت و ضخیم استفاده کرد . پس می توان نتیجه گرفت که فرش ۱۲۰۰ شانه ، هم از نظر زیبایی و هم از نظر مستحکم و فشرده بودن از فرش ۷۰۰ شانه بیشتر است و جز قالی های دستبافتگونه به حساب می آید .
تشخیص شانه فرش
منظور از شانه و تراکم چیست؟ساده ترین راه برای تشخیص شانه فرش ماشینی شمردن تعداد گره های فرش در واحد عرض فرش ماشینی می باشد. یعنی در هر یک سانتی متر فرش ۷۰۰ شانه باید ۷ گره وجود داشته باشد.
در دستگاه‌های بافندگی به‌طور معمول بخشی به نام شانه فرش وجود دارد که تار فرش از بین شانه رد می‌شود. در انواع فرش ماشینی منظور از شانه فرش همان تراکم عرضی فرش است که به تعداد ریشه یا گره رنگ در یک متر از عرض فرش ماشینی گفته می‌شود که به نام شانه فرش یا reeds نیز شناخته می‌شود.
در واقع تراکم عرضی در قسمت گره‌هایی را که بافته شده‌اند، همان شانه فرش می‌گویند و واحد آن متر است و به‌راحتی محاسبه می‌شود. به‌طور مثال اگر می‌گوییم فرشی ۱۰۰۰ شانه است، یعنی در هر یک متر از عرض آن تعداد گره‌ها ۱۰۰۰ عدد است؛ بدین ترتیب با محاسبه گره‌های یک‌پنجم و یا یک دهم در یک متر می‌توانیم شانه فرش را اندازه‌گیری کنیم.
تشخیص تراکم در فرش
بهترین راه برای تشخیص تراکم در فرش شمردن تعداد گره های فرش در واحد طول می باشد.
نکته بسیار مهم در تراکم فرش در فرش ماشینی این است که، بافت فرش های ماشینی با تراکم بالا به صورت سه به یک است؛ یعنی اگر تراکم از ۲۰۰۰ بیشتر باشد تعداد گره ها در هر متر طولی یک سوم تراکم خواهد بود.
برای مثال در فرش ماشینی با تراکم ۲۵۵۰ در هر متر طولی فرش ۸۵۰ گره (یعنی یک سوم ۲۲۵۰) وجود دارد و به عبارتی دیگر در هر دو سانتی متر ۱۷ گره باید موجود باشد.
نکته مهم در رابطه با تراکم فرش ماشینی
به این نکته توجه داشته باشید که با توجه به این که عرض دستگاه های تولید فرش ماشینی ثابت است تغییر شانه فرش بسیار کار سخت و حتی غیر ممکن است. اما آنچه به راحتی قابل تغییر است تراکم طولی فرش هاست.
به این شکل که مثلا می توان از تعداد ردیف های بافت در طول فرش مقداری کم کرد. مثلا اگر فرش ۱۰۰۰ شانه به جای اینکه با تراکم طولی ۱۰۰۰ بافته شود با تراکم ۹۰۰ بافته شود در این صورت در ۱۰ سانت عرض فرش ۱۰۰گره و در ۱۰ سانت طول فرش ۹۰ گره وجود خواهد داشت ! و در این حالت تراکم گره های طولی فرش با ضریب ۳ فقط ۲۷۰۰ خواهد بود. که این کم کردن تراکم فرش، یکی از شیوه های سودجویان می باشد.
بنابراین فراموش نکنید که تراکم فرش قابل افزایش و کاهش است. سودجویان همیشه با کم کردن تراکم کلاهبرداری نمی کنند! بلکه گاهی با افزایش تراکم فرش نیز کلاهبرداری می کنند!!! لابد میپرسید که که این دیگر چه نوع کلاهبرداری است!
باید به شما عرض کنیم که وقتی سودجویان می خواهند مثلا فرش ۱۰۰۰ شانه را به جای فرش ۱۲۰۰ شانه به شما بفروشند، ممکن است تراکم فرش ۱۰۰۰ شانه را ۳۶۰۰ کنند. این کار برای آنها افزایش قیمت کمی خواهد داشت. در عوض با توجه به اختلاف قیمت فرش ۱۰۰۰ شانه و ۱۲۰۰ شانه، سود خوبی نصیب آنها خواهد شد.
