گبه

گبه،گبه نوعی قالی گره بافته و درشت بافت است، با پرزهای بلند که یک تا سه سانتی متر خواب دارد، و تعدد پودهای آن بین ۳ تا ۸ است که باعث نرمی فراوان آن می‌شود.

در گذشته عشایر قشقایی و لر، گبه‌ها را برای مصرف خود در ابعاد قالی و قالیچه با تار و پودی از جنس پشم می بافتند اما امروزه گبه ها طرفدارن زیادی پیدا کرده اند و بیشتر از پیش بافته می شوند.

گبه بیشتر به روش “فارسی باف”بافته می شود اما روش “ترکی باف”هم در بین ایلات و عشایر به ندرت دیده می شود و گبه ها بر روی دارهای افقی (زمینی) بافته می شود.

مرغوب ترین گبه ها از جنس پشم های دست ریس هستند که به روش طبیعی و گیاهی، رنگ می شوند. طرح ها و نقش های گبه تماما ذهنی بوده و بیشتر طرح های هندسی را در بر می گیرد.

انواع طرح و رنگ گبه

طرح‌ ها و نقشه‌ های گبه تماما ذهنی بوده و غالبا طرح ‌های هندسی را در بر می ‌گیرد و الهام گرفته از طبیعت و محیط اطرافشان بوده و هر کدام از نقوش، حکایت از زندگی، اعتقادات و آیین کوچ نشینان است و نقوش و خصوصیات آن را فقط و فقط زندگی ایلیاتی و عشایری تعیین کرده است و می کند و این همان اصالت است.

۱-رنگ گرم:

در واقع از خانواده‌ی رنگ قرمز است و از نظر علمی گردش خون را تسریع و تپش قلب را بالا می‌برد و حالت هیجان و شوق در انسان ایجاد می‌کند. بیشتر این رنگ‌ها در خورشید، مناطق کویری، آتش و غیره دیده می‌شود.

‌۲- رنگ سرد:

رنگ‌هایی که متعلق به خانواده رنگ‌های آبی است که به رنگ‌های سرد معروف هستند و از لحاظ علمی جریان خون را کُند و حالت آرامش و سردی را در انسان به وجود می‌آورد؛ مانند دریا، آسمان و مناظر زمستانی و غیره دیده می‌شود.

۳- رنگ‌های خنثی:

به رنگ‌هایی اطلاق می‌شود که از ترکیب رنگ‌های سرد و گرم و یا انواع خاکستری‌ها، سیاه و سفید تشکیل یافته‌اند.

روش نگهداری گبه

 عوامل آسیب‌رسان شامل حشراتی مثل بید، موریانه، سوسک و موش می‌باشند که بدترین آن‌ها بید است. برای مقابله با بید روش‌هایی مانند استفاده از محلول شیمیایی خاص در هنگام شستشو، افشانه کردن پشت و روی گبه با حشره کش یا استفاده از نفتالین و تنباکو در انبار پیشنهاد می‌شود.

باید از قرار دادن آن در محیط تیره و تاریک و مرطوب پرهیز کرد، همچنین نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرد، زیرا موجب پریدگی رنگ گبه می‌شود. بهتر است برای در امان ماندن آن از هر گونه رطوبت احتمالی از موکتی در زیر آن بهره گرفت و آن را در معرض هوا قرار بدهیم.

تنوع رنگ گبه

در بخش آموررنگ‌های گبه در اوایل «خود رنگ» یعنی رنگ طبیعی پشم بود و چون گبه دست بافت عشایری بود و فقط خودشان از آن استفاده می‌کردند بنابراین می‌توان گفت: گبه دست بافتی منحصر به فرد بود که عشایر اولین کسانی بودند که آن را می‌بافتند و مورد مصرف قرار می‌دادند.

رنگ‌ها در ابتدا به صوت خود رنگ بوده و پشم‌ها به رنگ‌های طبیعی چون مشکی، سفید، شیری، قهوه‌ای یعنی همان رنگی که پشم‌های حیوانات به طور طبیعی به آن رنگ بودند مانند: پشم شتر، بز، گوسفند و غیره اما با گذشت زمان و کوچ عشایر از جایی به جای دیگر و دسترسی به رنگ‌های گیاهی و شناخت رنگدانه‌های گیاهان و راهیابی گبه به خانه‌های شهرنشینان گبه از مصرف شخصی عشایر به مصرف شهرنشینان هم درآمد و از آن زمان گبه‌ها با رنگ‌های متنوعی گیاهی و طبیعی رنگ شده و بافته می‌شد و هر کدام از رنگ‌های مورد مصرف نماد و نشانه‌ی چیزی بود، مثلا رنگ آبی نشانه‌ی پاکی و زلالی و آسمان است و رنگ سبز نشانه سر سبزی و خرمی و به نوعی به معنی برکت بوده چرا که عشایر برای به دست آوردن و رسیدن هبه مراتع و آب، مدام در حال کوچ هستند.

سخن پایانی

در آخر باید گفت که خوشبختانه فرش امروزه نیز بافته می شود و کاربرد دارد و نسبت به فرش بسیار مقرون به صرفه است و قابلیت تلفیق با هر سبک دکوراسیون و چیدمان را دارد و این بسیار زیباست که بتوان با استفاده از فرش، هنر و فرهنگ ایرانی را به خانه هایمان بیاوریم. شما می توانید برای خرید انواع فرش ،گلیم،با مشاوران شرکت تندیس خاطره کاشان تماس گرفته وخریدی مطمین وآسان همراه با ضمانت نامه ی ۵ساله داشته باشید.